Sıkça Sorulan Sorular
Seçmen olup yurt dışında yaşayan ve Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Adres Kayıt Sistemindeki bilgilere dayalı olarak yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı olan Türk vatandaşlarına yurt dışı seçmeni denir.
Evet, yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı her seçmen, milletvekili genel seçimi, Cumhurbaşkanı seçimi ve halkoylamasında, yurt dışı temsilciliklerde ve gümrük kapılarında kurulacak sandıklarda oy verme hakkına sahiptir.
Seçim tarihi itibariyle 18 yaşını doldurmuş ve yurt dışı seçmen kütüğünde kaydı bulunan her Türk vatandaşı, Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimi ile halkoylamasında oy kullanabilir.
Ancak;
- Kesinleşmiş mahkeme kararına göre kısıtlı olan seçmenler,
- İzinli olsalar bile silâhaltında bulunan er ve erbaşlar ile askeri öğrenciler (yedek subay öğrencileri dâhil),
- Türk vatandaşlığını kaybedenler,
- Ceza infaz kurumunda hükümlü olarak bulunanlar,
oy kullanamazlar.
Hayır, mavi kart sahipleri, 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun “Çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybeden kişilere tanınan haklar” başlıklı 28. Maddesi gereğince, seçimlerde oy kullanamazlar.
Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının milletvekili genel seçimi, Cumhurbaşkanı seçimi ve halkoylamasında oy kullanabilmesi için öncelikle yurt dışı seçmen kütüğünde kayıtlı olmaları gerekir.
Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı olunup olunmadığı, kayıt var ise kayıtlı olunan yer (kayıtlı olunan dış temsilcilik), www.ysk.gov.tr internet sayfasının “Yurt Dışı Seçmen Sorgulama” bölümünden, e-Devlet üzerinden veya mobil cihazlardan “Seçmen Sorgulama” uygulamasından yurt dışı seçmen kütüklerinin ilan süreleri içerisinde öğrenilebilmektedir. Seçmen niteliğine sahip ve yerleşim yeri yurt dışı olmasına rağmen, yurt dışı seçmen kütüğünde ismi bulunmayanlar, kayıtlarında düzeltme yapmak isteyenler ve yerleşim yeri değişikliği yapmak isteyen seçmenlerin,
1-) Yurt dışında bulundukları ülkede;
En yakın konsolosluğa nüfus cüzdanları/Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı ile başvurarak “Adres Beyan Formu (Form B)”nu doldurup imza karşılığı şahsen teslim etmeleri,
2-) Türkiye’de ise;
Türkiye adresinin bağlı bulunduğu nüfus müdürlüğüne başvurarak ve pasaportunu ibraz ederek Adres Beyan Formu (Form B) doldurmaları ile nüfus müdürlüğünce tescil edilen Adres Beyan Formu’nun imzalı ve onaylı bir örneğini bulunduğunuz yer ilçe seçim kuruluna ya da Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına şahsen teslim etmeleri gerekmektedir.
Adres beyan formunu, yurt dışında yaşayan seçmenler için, seçmen niteliğine sahip ve yerleşim yeri yurt dışı olduğu halde, yurt dışı seçmen kütüğünde ismi bulunmayanlar ile kayıtlarında düzeltme veya yerleşim yeri değişikliği yapmak isteyen seçmenlerin doldurması gerekmektedir.
Adres beyan formu, yurt dışında konsolosluklardan temin edilebilmektedir. Ayrıca www.ysk.gov.tr adresinde “Yurt Dışı Seçmen” menüsünün altında bulunan adres beyan formu bağlantısından da (https://www.ysk.gov.tr/doc/dosyalar/AdresBeyan-Yurtdisi.pdf) indirilebilmektedir.
Yurt dışı seçmenler yurt dışında ya da gümrük kapılarında kurulan sandıkların herhangi birinde belirlenen günlerde oy kullanabilirler.
Yurt dışında oy kullanılacak ülke, temsilcilik ve gümrükler Yüksek Seçim Kurulu tarafından belirlenecektir. Oy kullanılacak yer ve saat bilgileri www.ysk.gov.tr internet sayfasının “Yurt Dışı Seçmen Sorgulama” bölümünden, radyo ve televizyonlardan ilan edilerek tüm kamuoyunun bilgisine sunulmaktadır. Söz konusu bilgilere yurt dışı temsilcilikler (büyükelçilikler ve konsolosluklar) aracılığıyla da ulaşılabilmektedir.
Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı olarak kurumumuz da seçim tarihleri ve kurulacak sandıklara ilişkin bilgileri vatandaşlarımıza duyurmaktadır.
Yurt dışında hangi temsilcilikte sandık kurulacağı Yüksek Seçim Kurulunca belirlenir. Sandık kurulacak mekân olarak temsilciliğin mevcut hizmet binasının fiziki imkânlarının yeterli olmaması durumunda, temsilcilikler tarafından kiralanacak bir mekânda oy verme işlemi gerçekleşir. Seçimlerde hangi dış temsilciliklerde sandık kurulacağına ilişkin bilgilere www.ysk.gov.tr adresinden ulaşılabilmektedir.
Yurt dışı seçmen listelerine itirazlar, Ankara’da bulunan Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanlığına doğrudan veya ilçe seçim kurulları ya da konsolosluklar aracılığıyla seçim takviminde ve itiraz için belirtilen sürelerde yazılı olarak yapılabilmektedir.
Yurt dışı seçmen listelerine, seçim takviminde belirtilen süre ile sınırlı olmak kaydıyla doğrudan veya seçim kurulları ya da konsolosluklar aracılığıyla Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı’na yazılı olarak itiraz edilebilir.
Sandık kurullarının yaptıkları işlemlere ve aldıkları tedbirlere karşı sandık kurullarına şikâyet yoluyla (dilekçe veya sözlü) başvurulabilir.
Sandık kurullarının kararları, oyların sayım ve dökümü ile seçime ilişkin iş ve işlemlere karşı, seçim takviminde belirtilen süre ile sınırlı olmak üzere, Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu’na yazılı olarak itiraz edilebilir.
Yurt dışında bulunan vatandaşların oy kullanmalarıyla ilgili seçim işlerini yönetmek üzere Ankara İl Seçim Kurulu’na bağlı Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu oluşturulur.
Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu bir başkan ile altı asıl ve altı yedek üyeden kurulur ve iki yıl süre ile görev yapar. Ankara Adliyesi Adalet Komisyonu’nca çekilen kura sonucu belirlenen hâkim kurulun başkanıdır. Dört asıl ve dört yedek üyesi, son milletvekili genel seçiminde Türkiye genelinde en çok oy almış siyasi partilerden alınır. İki asıl ve iki yedek üyesi de Ankara Valiliği’nden alınan devlet memurları arasından ad çekme ile belirlenir.
Yüksek Seçim Kurulu’nun www.ysk.gov.tr resmi internet sayfasının “Yurt Dışı Seçmen” menüsünün altından “Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu’nun” iletişim bilgilerine ulaşılabilir veya “https://www.ysk.gov.tr/tr/yurt-disi-ilce-secim-kurulu-iletisim-bilgisi/1521” linkinden doğrudan erişim sağlanabilir.
Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu İletişim Bilgisi:
Adres: Kavaklıdere Mahallesi Kızılırmak Caddesi No:9 Kat:5 Çankaya/Ankara
Telefon: 0090312 231 26 51
Yurt dışı seçmen kütüğü, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun’un 35. maddesi gereğince, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün Adres Kayıt Sistemindeki yerleşim yeri adresi bilgileri esas alınarak oluşturulmakta ve her seçim döneminde güncelleştirilmektedir.
Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşlarının Cumhurbaşkanı seçimi, milletvekili genel seçimi ve halkoylamasında oy kullanabilmeleri için yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı olmaları gerekmektedir.
Yurt dışında yaşayan ve seçim tarihi itibariyle 18 yaşını doldurmuş seçmen niteliğini taşıyan Türk vatandaşları yurt dışı seçmen kütüğüne yazılır.
- Kesinleşmiş mahkeme kararına göre kısıtlı olanlar,
- İzinli olsalar bile silâhaltında bulunan er ve erbaşlar ile askeri öğrenciler (yedek subay öğrencileri dâhil),
- Türk vatandaşlığını kaybedenler,
- Ceza infaz kurumunda hükümlü olarak bulunanlar,
yurt dışı seçmen kütüğüne yazılamazlar.
Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı olup seçim tarihinde Türkiye’de olan seçmenler, Yüksek Seçim Kurulu tarafından belirlenen herhangi bir gümrük kapısında da oy kullanabilmektedirler.
Yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları, Adres Kayıt Sisteminde yer almaları kaydıyla yurt dışı seçmen kütüğüne yazılır.
Yurt dışı seçmen kütüğü, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü’nün Adres Kayıt Sistemindeki yerleşim yeri adresi bilgileri esas alınarak oluşturulmakta ve her seçim döneminde güncelleştirilmektedir.
Yurt dışında yaşayan bir seçmenin, Türkiye’de oluşturulan sandıklarda bir siyasi parti tarafından sandık kurulu üyesi olarak görevlendirilebilmesi için, yurt içi seçmen kütüğüne kayıtlı olması gerekmektedir. Yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı bir seçmen, Türkiye’de sandık görevlisi olamaz.
Bununla birlikte, oy verme gününde Türkiye’de bulunan ve yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı bir seçmen, sandık başı işlemlerini takip etmek üzere siyasi partiler ve bağımsız adaylar tarafından müşahit olarak görevlendirilebilir.
Sandık kurulu başkan ve üyelerinin seçimi Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu’nca yapılır.
Sandık kurulu bir başkan, bir kamu görevlisi üye ve son milletvekili genel seçiminde Türkiye genelinde en çok oy alan üç siyasi partinin bildirdikleri birer isimden oluşur ve aynı usulle yedek üye seçilir. Siyasi partiler üye bildirmez ise eksiklik kamu görevlileri veya seçmenler arasından seçilecek üye ile doldurulur. Sandık kurulu başkan ve üye seçimleri, yurt dışında öncelikle sandığın kurulacağı yerde görevli kamu görevlisi ve seçmenler arasından yapılır.
Siyasi partiler ve adaylar sandık başı işlemlerini takip etmek üzere müşahit görevlendirebilirler.
Oy verme gün sayısı, Yüksek Seçim Kurulunca ilan edilen sandık kurulacak temsilciliklere göre değişmektedir. Seçim dönemlerinde temsilciliklerdeki oy verme süreleri, Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığının www.ysk.gov.tr adresinde yayınlanmaktadır.
Ayrıca, yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenler, https://secmen.ysk.gov.tr adresinde yer alan “Yurt Dışı Seçmen Sorgulama” bölümünden, bağlı bulundukları dış temsilcilikte hangi tarihler arasında ve nerede oy kullanacaklarını öğrenebilmektedirler.
Oy verme işlemi sırasında seçmenin Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı, geçici kimlik belgesi, resmî dairelerce verilen soğuk damgalı kimlik kartı, pasaport, evlenme cüzdanı, askerlik belgesi, sürücü belgesi, hâkim ve savcılar ile yüksek yargı organı mensuplarına verilen mesleki kimlik kartı, avukat, noter ve askerî kimlik kartı gibi kimliğini tereddütsüz ortaya koyan resimli, resmî nitelikteki belgelerden biri ile kimliğinin tespit edilmesi gerekmektedir. Bu belgelerde Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası yer almıyorsa temsilcilikçe veya nüfus müdürlüklerince verilmiş seçmeni tanıtacak nitelikte Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarasını taşıyan nüfus kayıt örneğinin ibrazı gereklidir.
Bu şekilde kimliğini ispata yarayan belge ibraz edemeyen seçmene oy kullandırılmaz.
Türkiye Cumhuriyeti dışındaki ülkeler tarafından düzenlenen kimlik kartı, pasaport, sürücü belgesi gibi kimlik belgeleri geçerli değildir.
Hayır, Türkiye haricindeki diğer ülke makamları tarafından düzenlenmiş kimlik, ehliyet, pasaport ve benzeri belgeler geçerli kabul edilmez.
Hayır, yurt dışı seçmenler için seyyar sandık kurulmamaktadır.
Yurt dışı seçim çevresi için ayrılmış bir kontenjan bulunmamaktadır. Yurt dışı seçmenler, seçilme yeterliği ve aday gösterilme şartlarını sağlamaları halinde Türkiye’deki belirlenen kontenjanlar dahilinde aday olabilirler.
Evet, yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenler, sandık kurulan herhangi bir temsilcilikte veya belirlenen gümrük kapısında oy kullanabilmektedirler.
Türkiye’ye girişte gümrükte oy kullanmayı unutan bir seçmen, Yüksek Seçim Kurulunca belirlenen herhangi bir gümrük kapısında, oy verme tarihleri arasında oyunu kullanabilmektedir.
Seçmenin oy vermek için geldiği sandık kurulu başkanı, önceki cevaplarda belirtilen kimliği ispata yarayan belge ibraz edemeyen seçmene oy kullandırmaz.
Kimliğini ispata yarayan belgeyi ibraz eden kişinin SEÇSİS’te Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası girilerek, yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlı olup olmadığı, kayıtlı ise oy kullanıp kullanmadığı sorgulanır.
Yurt dışı seçmen kütüğünde kaydı bulunmayan veya kayıtlı olup oy kullanmış olan seçmenlere oy kullandırılmaz.
Seçmen, seçmen kütüğüne kayıtlı ve oy kullanmamış ise Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, adı, soyadı, baba adı, doğum tarihine ilişkin bilgileri “Sandık Seçmen Listesi”ne yazdırır.
Sandık kurulu başkanı, kanuna uygun biçimde hazırlanmış ve mühürlenmiş oy zarfı ile birleşik oy pusulasını, hiçbir tarafında herhangi bir işaret bulunmadığını ve arkasının sandık kurulu mührü ile mühürlü olduğunu, kurul üyelerine, müşahitlere ve seçmene gösterdikten sonra “TERCİH” veya “EVET” mührünü seçmene vererek kapalı oy verme yerini gösterir.
Başkan tarafından seçmene kapalı oy verme yerine girmeden önce, nasıl oy kullanacağı hatırlatılır ve kapalı oy verme yerine girmesi söylenir. Oy pusulalarını aynı zarfa koyarak ve zarfı kapatarak oy sandığına atmak suretiyle oyunu kullanan seçmene, çizelgede isminin bulunduğu yer imza cetveli kullanılarak imzalattırıldıktan, mühür teslim alınıp seçmenin kimliği kendisine iade edildikten sonra oy verme işleminin tamamlanması sağlanır.
Hayır, seçmenin, cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla kapalı oy verme yerine girmesi yasaktır. Bu tür cihazlar, kapalı oy verme yerine girmeden önce kapatılarak sandık kurulu başkanına teslim edilir ve oy kullanma işlemi bittikten sonra seçmene iade edilir.
Hayır, yurt dışında yaşayan engelli bir seçmen, temsilcilikte veya gümrük kapısında oy kullanacak ise, engelli olduğunu beyan etmesine gerek yoktur.
Yurt dışında yaşayan ve dış temsilcilik/gümrük kapısında oy kullanacak olup hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan seçmenlerle ilgili özel bir uygulama bulunmamaktadır.
Okuma-yazma bilmeyen seçmenlere, oylarını kullanmaları konusunda başkaları tarafından sandık çevresinde yardım edilemez. Okuma-yazma bilmeyen seçmen, sorduğu ve istediği takdirde sandık kurulu başkanı, nasıl oy kullanması gerektiğini anlatır.
Bu kişiler evlenme cüzdanıyla da oy kullanılabilmektedir.
Türk makamları tarafından daha önce hakkında kısıtlılık kararı verilmiş ve sonrasında yine Türk makamları tarafından kısıtlılık kararı kaldırılmış ya da sonra ermiş kişilerin, mahkemeden alacakları kısıtlılığın sona erme kararı ile dış temsilcilikler aracılığıyla veya Yurt Dışı İlçe Seçim Kurulu Başkanlığı’na doğrudan ya da ilçe seçim kurulları aracılığıyla başvurmaları üzerine, seçmen durumu güncellenir.
Yabancı ülke mahkemelerince verilmiş olan kısıtlama kararlarının, Türk mahkemeleri tarafından tanınmış olması veya Türk mahkemelerince de kısıtlama kararı verilmesi durumunda oy kullanamaz.
Ceza infaz kurumlarında hükümlü olarak bulunanlar oy kullanamazlar.
Kişilerin kasten işlemiş olduğu suçtan dolayı hapis cezasına mahkûmiyetin kanuni sonucu olarak uygulanması gereken hak yoksunluklarına ilişkin mahkûmiyet hükmü kesinleşmiş olmakla birlikte, ceza infaz kurumuna henüz alınmayan veya ceza infaz kurumuna alındıktan sonra koşullu olarak salıverilen ya da denetimli serbestlik hükümlerinden yararlanmak suretiyle salıverilen ancak hak ederek salıverilme süresi dolmayan hükümlüler ile mahkemesince uzun süreli de olsa hapis cezası ertelenen veya cezası infaz edilmekte iken hastalığından dolayı cezasının infazı geri bırakılan hükümlülerin; ceza infaz kurumunda bulunmamaları nedeniyle, bu süre içinde yapılacak olan seçimlerde oy kullanabilirler.
Yurt dışında kullanılan oylar, Yurtdışı İlçe Seçim Kurulunun gözetimi ve denetimi altında, 3 siyasi partili üyenin de olduğu sandık kurulları tarafından açık olarak sayılır ve tutanak altına alınır. Oylar, Yurtdışı İlçe Seçim Kurulu tarafından belirlenen bir mekânda, Türkiye’de oy verme süresinin sonu olan saat 17.00’den sonra sayılmaya başlanılır.
Yurt dışı seçmenlerin kullandığı oylara karşılık milletvekili kontenjanı tanınması ile ilgili herhangi bir yasal düzenleme bulunmamaktadır.
Mektupla oy kullanma mümkün değildir.
Yüksek Seçim Kurulu’nun www.ysk.gov.tr resmi internet sayfasından ulaşılabilir.